Πέμπτη 23 Απριλίου 2009

Μηχανές της λογικής



Στο βιβλίο αυτό, ο Αμερικανός καθηγητής μαθηματικών Martin Davis προσπαθεί να σκιαγραφήσει τη συνεισφορά των μαθηματικών στην ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Στο εκλαϊκευτικό αυτό έργο γίνεται μια ιστορική αναδρομή στα βασικά προβλήματα λογικής, φιλοσοφίας και μαθηματικών από τον 17ο αιώνα μέχρι τον εικοστό.
Παρακολουθούμε λοιπόν την προσπάθεια του Gottlieb Leibniz για ένα "αληθινό αλφάβητο της ανθρώπινης σκέψης", τα characteristica universalis, το έργο του σχεδόν αυτοδίδακτου George Boole να μετατρέψει τη λογική σε άλγεβρα, το κατόρθωμα του Gottlob Frege να κατασκευάσει "μια γλώσσα τύπων προορισμένη για θεωρητική σκέψη", τις μελέτες του Georg Cantor πάνω στα άπειρα σύνολα, την εμμονή του David Hilbert στην ιδέα ότι δεν υπάρχουν μη επιλύσιμα προβλήματα (Wir müssen wissen. Wir werden wissen.), τη μεγάλη ανατροπή του Kurt Friedrich Gödel με τις μη αποδείξιμες προτάσεις, και φυσικά ολοκληρώνει το ταξίδι αυτό στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης με τη συνεισφορά του Alan Turing και της περίφημης καθολικής του μηχανής.
Ο περίπατος αυτός στην ιστορία της λογικής είναι γραμμένος με τέτοιον τρόπο που δε θα δυσκολέψει ακόμη και όσους αναγνώστες δεν έχουν ιδιαίτερες γνώσεις μαθηματικών.
Αντίθετα μάλιστα, γίνεται αρκετά συναρπαστικός με τη μυθιστορηματική ανάπλαση των ιστορικών γεγονότων και την παράθεση αρκετών βιογραφικών ανεκδότων που κάνουν την ανάγνωση ιδιαίτερα εύκολη.

Martin Davies (2007). Μηχανές της λογικής. Η συνεισφορά των μαθηματικών στην ανάπτυξη των υπολογιστών. Αθήνα: Εκκρεμές
ISBN 978-960-7651-54-9

Δευτέρα 20 Απριλίου 2009

Masterpieces of Illumination



Ο εκδοτικός οίκος Taschen, με έδρα την Κολωνία, εξειδικεύεται σε βιβλία που επιδεικνύουμε στο τραπεζάκι του σαλονιού μας, χαζευτικά κυρίως βιβλία με πλούσια εικονογράφηση.
Μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα τους
http://www.taschen.com/
θα επιβεβαιώσει τα λεγόμενά μου, αν δείτε κυρίως ποια βιβλία τους είναι ευπώλητα.
Ανάμεσά τους φιγουράρει κι ένα βιβλίο... με ευμεγέθη πέη!
Παρ'όλα αυτά όμως, στον κατάλογό τους υπάρχουν πολύ αξιόλογες εκδόσεις, κυρίως ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής.
Ένα τέτοιο διαμάντι είναι και το "Αριστουργήματα της εικονογράφησης. Τα πιο όμορφα εικονογραγημένα (κυρίως με μινιατούρες) χειρόγραφα του κόσμου από το 400 έως το 1600."
Το πανέπομορφο αυτό άλμπουμ (διαστάσεων 32 επί 25 εκ.) περιέχει έναν ολόκληρο θησαυρό με τα πιο ωραία και σημαντικά χειρόγραφα - κώδικες από όλο τον κόσμο: βυζαντινά, δυτικά, περσικά, τουρκικά, εβραϊκά, ινδικά, ακόμη κι ένα από την Cholula, την ιερή περιοχή των Μάγια, που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα.
Από τις πιο όμορφες εικονογραφήσεις,
στις σελίδες 46-47 "το θαυμάσιο ταξίδι του Μωάμεθ μέσα από τον παράδεισο και τη κόλαση", περσικό χειρόγραφο του 1436,
και στη σελίδα 156, "ο Δημιουργός", μια αναπαράσταση του Θεού, ως γεωμέτρη, δημιουργού του κόσμου, από την παρισινή βίβλο Bible moralisee του 1220.
http://sitemason.vanderbilt.edu/site/gShQhq/sema2009



Ingo Walter & Norbert Wolf (2005). Masterpieces of Illumination. The world's most beautiful illuminated manuscripts from 400 to 1600. Koeln: Taschen
ISBN 3-8228-4750-X
Το βιβλίο, πολυτελέστατη έκδοση με στιλπνό φύλλο, υπέροχα χρώματα στις εικόνες, μεγάλα ευανάγνωστα γράμματα, σκληρό πράσινο δέσιμο και πολύχρωμο κάλυμμα, αγοράστηκε στην τιμή των 19,90 ευρώ.

Σάββατο 18 Απριλίου 2009

ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ NESTLE-ALAND



Στο πασχαλινό Βήμα, όπως κάθε χρονιά, πολλά αφιερώματα για την ανάσταση και τις διαμάχες αθέων, σκεπτικιστών και θρησκευόμενων. Ξεχώρισα το άρθρο του λατινιστή καθηγητή του ΑΠΘ για τον πόλεμο διαφημιστικών πανό στα λονδρέζικα λεωφορεία μεταξύ πιστών και απίστων.
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=264528&ct=114&dt=19/04/2009
Διαλέγοντας να ακολουθήσω τις συμβουλές του καθηγητή και να αποφύγω το "διαφημιστικό παζάρι"
απλά ξαναδιάβασα το περίφημο εδάφιο του Παύλου [Προς Κορινθίους Α΄ 15, 12-58],
όπου ο ισαπόστολος μας τονίζει ότι χριστιανός, χωρίς πίστη στην ανάσταση των νεκρών, δε νοείται:

12 Εἰ δὲ Χριστὸς κηρύσσεται ὅτι ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, πῶς λέγουσιν ἐν ὑμῖν τινες ὅτι ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν;
13 εἰ δὲ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται·
14 εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα καὶ τὸ κήρυγμα ἡμῶν, κενὴ καὶ ἡ πίστις ὑμῶν·
15 εὑρισκόμεθα δὲ καὶ ψευδομάρτυρες τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐμαρτυρήσαμεν κατὰ τοῦ θεοῦ ὅτι ἤγειρεν τὸν Χριστόν, ὃν οὐκ ἤγειρεν εἴπερ ἄρα νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται.
16 εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται·
17 εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, ματαία ἡ πίστις ὑμῶν, ἔτι ἐστὲ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν.
18 ἄρα καὶ οἱ κοιμηθέντες ἐν Χριστῷ ἀπώλοντο.
19 εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ ἐν Χριστῷ ἠλπικότες ἐσμὲν μόνον, ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμέν.
http://t8.biblos.com/1_corinthians/15.htm

Αυτά κατά τας γραφάς. Όσο για την πίστη και τα πιστεύω του καθενός,
αυτό είναι θέμα πολύ προσωπικό, και οι οποιεσδήποτε διαφημίσεις είναι συνήθως εκ του πονηρού.

Το κείμενο το ξανααπόλαυσα από
την αγαπημένη μου έκδοση
NESTLE-ALAND (2001). Novum Testamentum Graece. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft
[27. revidierte Auflage, 8. korrigierter und um die Papyri 99-116 erweiterter Druck]

με εκτεταμένη εισαγωγή, αλλά κυρίως απίστευτα λεπτομερές κριτικό υπόμνημα,
για το οποίο οι επιμελητές του έργου έχουν πάρει υπ΄ όψιν τους ό,τι τελευταίο έχει μελετηθεί από τους βιβλικούς ερευνητές.
Ένας επιστημονικός άθλος, χάρμα οφθαλμών και ψυχής.

Παρασκευή 17 Απριλίου 2009

Vittorio the vampire



Η βιβλιοκριτική στην εφημερίδα USA Today ήταν ακριβής και λακωνική.
Το βιβλίο είναι μια "ιστορία διακοσμημένη με χρυσό και μεταφορές, διαποτισμένη από το ζόφο της κόλασης καθώς στάζει αίμα."
Ο δεκαεξάχρονος αναγεννησιακός, άρχοντας Βιτόριο ντι Ρανιάρι ζει μια τρομακτική εμπειρία, όταν μια ομάδα έξαλλων βρικολάκων επιτίθεται το κάστρο τους στην Τοσκάνη και σκοτώνει τους πάντες.
Τα ίδια του τα αδέλφια αποκεφαλίζονται μπροστά στα μάτια του. Κι ενώ νομίζει πως έφτασε πια και η δικιά του ώρα, εμφανίζεται μια μυστηριώδης ύπαρξη, η Ούρσουλα, που τον γλιτώνει από βέβαιο θάνατο!
Το μίσος του όμως για τα αιμοσταγή αυτά εκτοπλάσματα δεν τον αφήνουν να απολαύσει τον έρωτα της Ούρσουλας.
Μόνον όταν αυτή σκίζει το στήθος της λίγο πάνω από τη ρόγα και του δίνει να πιει από το αίμα της, χάνεται πραγματικά σε μια απόκοσμη κι ανείπωτη ηδονή.
Δεν μπορεί να ξεχάσει όμως και τις σκηνές των δολοφονιών που διέπραξαν οι δαίμονες αυτοί μέσα στο ίδιο του το σπίτι και η μανία της εκδίκησης τον τυφλώνει.
Από τη μία οι εικόνες του μακελιού και από την άλλη η γεύση του φιλιού της να τον παραλύει. Είναι ποτέ δυνατόν να ξεφύγει από τα μάγια αυτής της αιθέριας βαρυπνάδας;
Και αν αλήθεια ήταν μάγισσα, γιατί τον προστάτευε λες και ήταν ο φύλακας άγγελός του;
Τελικά ο Βιτόριο μπλέκει σε πολλές, ακόμη πιο περίεργες καταστάσεις, παίρνει μέρος σε σατανικές τελετουργίες βρικολάκων , συναντάει πραγματικούς αγγέλους, ταξιδεύει στην αγαπημένη του Φλωρεντία, και τελικά, ναι... καλά θα το μαντέψατε, ενώνεται για πάντα με την Ούρσουλα, σε ένα κρεσέντο βίας όμως πάλι απίστευτο.

Μια κλασική γοτθική ιστορία που θα ενθουσιάσει τους οπαδούς αυτού του λογοτεχνικού είδους.

Τα βιβλία της Anne Rice (κυρίως, ιστορίες γοτθικού στιλ με βρικόλακες ) έχουν πουλήσει ήδη πάνω από εκατό εκατομμύρια αντίτυπα, αλλά έχει γράψει και μερικά ιστορικά μυθιστορήματα όπως επίσης σαδιστομαζοχιστικές ερωτικές ιστορίες, χρησιμοποιώντας όμως ψευδώνυμο.
H συγγραφέας δοκίμασε το μορμονισμό, την αθεΐα μέχρι που τελικά ξαναγύρισε στον καθολικισμό. Όπως εξηγεί στη συνέντευξή της στην εφημερίδα "Ο χριστανισμός σήμερα" το 2005
http://www.christianitytoday.com/ct/2005/december/11.50.html
πιστεύει πλέον, ως μία μετανοήσασα αμαρτωλή, πως ο Χριστός είναι πράγματι ο υιός του Θεού, γι´ αυτό εξ άλλου έκανε στροφή στη λογοτεχνική της πορεία, και έγραψε ο μυθιστόρημα "Χριστός ο Κύριος. Η φυγή από την Αίγυπτο. Ένα μυθιστόρημα για τον Ιησού σε ηλικία επτά ετών".
Πρόκειται δήλωσε για το έργο που έχει τη μεγαλύτερη αξία γι´ αυτήν πια. Δεν πρόκειται για κάποια αγνωστικιστική προσέγγιση, αφού είναι ξανά μια θεοσεβούμενη χριστιανή!
Τελείωσε πια οριστικά η εικοσάχρονη καριέρα της ως συγγραφέα βρικολακίστικων μυθιστορημάτων;
Αν πάρουμε υπ´ όψιν ποια έργα της εκδόθηκαν μετά το 2005, η Anne Rice μετανόησε ειλικρινά και ασχολείται πια μόνο με θρησκευτικά θέματα, κυρίως δε τη ζωή του Χριστού... και την αυτοβιογραφία της.

Anne Rice (1999). Vittorio the vampire. New York: Ballantine Books
ISBN 0-34-43932-5
[τιμή, τω καιρώ εκείνω, δραχμές 4.100, στην Αμερική 6.99 δολάρια]

Τρίτη 14 Απριλίου 2009

Politics and the English Language



Στις δοκιμές που κάνω τον τελευταίο καιρό για ανάγνωση ηλεκτρονικών κειμένων σε διάφορους υπολογιστές και χώρους (σε καφετέριες, στο σαλόνι, στην κουζίνα, στο πάρκο), ξαναδιάβασα το περίφημο δοκίμιο του George Orwell “Η πολιτική και η αγγλική γλώσσα” που είχε πρωτοδημοσιευτεί το 1946 στο περιοδικό Horizon.

Ο Άγγλος συγγραφέας, παντοτινός πολέμιος κάθε καταπιεστικού καθεστώτος, είτε αυτό ήταν η βρετανική αποικιοκρατία στη Ασία, είτε οι σταλινικές στρατιωτικές οργανώσεις στον ισπανικό εμφύλιο, είτε η χιτλερική λαίλαπα, δεν μπορούσε να μην αφιερώσει ένα ολόκληρο δοκίμιο σχετικό με τα θέματα που απασχολούσαν το πνεύμα του καθ' όλη του τη ζωή: τη γλώσσα και την ελευθερία.
Είναι γνωστό ότι θεωρούσε πως “ο πολιτικός πεζός λόγος δημιουργήθηκε για να κάνει τα ψέματα να φαίνονται αληθινά, να παρουσιάζει τις δολοφονίες ως έντιμες πράξεις και να δώσει κύρος στη συνηθισμένη αερολογία”.
Το χειρότερο όμως είναι ότι με τη χρήση αυτής της ανούσιας γλώσσας διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος: οι ανόητες σκέψεις οδηγούν στην άκομψη γλώσσα, η δε άκομψη γλώσσα παράγει ακόμη περισσότερες ανόητες σκέψεις!
Τα πιο δόλεια εργαλεία που παράγουν τον ξύλινο πολιτικό λόγο είναι κατά τον Orwell:
οι ετοιμοθάνατες μεταφορές
οι ψεύτικες πολυλογούδικες περιφράσεις
οι εξεζητημένες λέξεις &
οι λέξεις που έχουν πια χάσει καθε ουσιαστικό νόημα.
Το επακόλουθο της χρήσης τους είναι πάντοτε ολέθριο. 'Οποτε δεν επιχειρούν εσκεμμένα να εξαπατήσουν τον αναγνώστη, τότε απλά με τις ανακρίβειές τους καταλήγουν να μη λένε τίποτε ουσιαστικό.
Κυρίως βέβαια διότι ο συγγραφέας τους δεν έχει ιδέα τι θέλει να πει.

Στην τελευταία σελίδα του δοκιμίου του ο Orwell
μας προσφέρει τους έξι περίφημους κανόνες του
που θα βοηθήσουν όποιον τολμά να μιλήσει ξεκάθαρα:
1 Ποτέ μη χρησιμοποιήσεις μεταφορά, παρομοίωση ή άλλο σχήμα λόγου που έχεις συναντήσει πολλές φορές.
2 Ποτέ μη χρησιμοποιήσεις μεγάλη λέξη, άμα σου κάνει κάποια μικρότερη.
3 Αν μπορείς να κόψεις, μια λέξη κόψ΄ την.
4 Ποτέ μη χρησιμοποιήσεις παθητική φωνή άν σου κάνει η ενεργητική.
5 Ποτέ μη χρησιμοποιήσεις κάποια ξένη, επιστημονική ή ειδική λέξη άμα αρκεί μια αντίστοιχη του καθημερινού λόγου.
6 Καλύτερα να παραβείς οποιοδήποτε από τους παραπάνω κανόνες παρά να πεις κάτι εντελώς βάρβαρο.

Μπορείτε να βρείτε το κείμενο σε διάφορες μορφές στον κυβερνοχώρο:
http://mla.stanford.edu/Politics_&_English_language.pdf
Υπάρχουν και σχολιασμένες εκδόσεις, αν εμπιστεύεστε βέβαια τις παρατηρήσεις των διαχειριστών της ιστοσελίδας
http://xahlee.org/p/george_orwell_english.html


Το δοκίμιο διαβάστηκε στον υποφορητό Asus Eee PC 900 με λειτουργικό Linux,
η δε ιστοσελίδα http://www.resort.com/~prime8/Orwell/patee.html
φορτώθηκε με τον φυλλομετρητή Mozilla Firefox.
Το κείμενο της ανάρτησης γράφτηκε πρώτα ως
έγγραφο κειμένου Writer της σουίτας γραφείου Open Office.

Αν επιμένετε στο έντυπο κείμενο, υπάρχει βέβαια η συλλογή άρθρων και δοκιμίων του George Orwell
George Orwell Essays (1994) Penguin Books που επιμελήθηκε ο Bernard Crick.

Κυριακή 5 Απριλίου 2009

Harlem




Εικονογραφημένη διασκευή του ποιήματος Harlem του Αμερικάνου συγγραφέα
Walter Dean Myers

Ένα ποίημα για την υπόσχεση που δίνει το Harlem σε χιλιάδες κατατρεγμένους μαύρους που συρρέουν στην περιβόητη αυτή συνοικία της Νέας Υόρκης αναζητώντας τη γη της απαγγελίας.
Χωρίς όμως να ξεχνάνε τα καλέσματα, τα φωνές και τους ήχους της γενέθλιάς τους γης.
Ένα ποίημα γεμάτο με ολοζώντανες σκηνές από το Χάρλεμ όπως της ονειρεύτηκε ο
Walter Dean Myers και τις ζωγράφισε σε μια πανδαισία χρωμάτων ο Christopher Myers.

Το Χάρλεμ, η συνοικία «όπου τα σπουργίτια κοντοστέκονται στις σκάλες να ακούσουν μελωδίες κι ο άνεμος σταματά να ακούσει ήχους» αλλά και όπου επίσης «ατελείωτα βάθη του πόνου τραγουδούν α καπέλα στις γωνιές των δρόμων».

Διαβάστε το, δείτε την εικονογράφηση, ονειρευτείτε, enjoy!


Το βιβλίο στην έντυπή του μορφή:
Walter Dean Myers(1997). Ηarlem. New York, NY: Scholastic Press


EBOOK
http://www.childrenslibrary.org/icdl/BookReader?bookid=myrhrlm_00260006&twoPage=true&route=simple_0_0_harlem_English_0&size=14&fullscreen=false&pnum1=36&pnum2=37&lang=English&ilang=English&tsize=0
LESSON PLAN & REVIEW
http://harlemworldblog.wordpress.com/2008/03/03/walter-dean-myers-memories-of-harlem/
MEYER’S WEB PAGE
http://www.walterdeanmyers.net/
Μόνο το κείμενο του ποιήματος από άλλη ιστοσελίδα
http://faculty.lagcc.cuny.edu/eiannotti/harlem/harlem.htm