Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ"





Την περασμένη εβδομάδα ξαναδιάβασα (στα λεωφορεία κατά τη διαδρομή μου από και προς τη βιβλιοθήκη) το «βίο του Αλεξάνδρου» από τη συλλογή του Πλούταρχου «Βίοι Παράλληλοι».

Ο Πλούταρχος βέβαια δε γράφει μια λεπτομερή ιστορία της εκστρατείας του Αλεξάνδρου. Όπως ο ίδιος δηλώνει στον πρόλογό του το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται στο χαρακτήρα του ιστορικού προσώπου, οπότε τον ενδιαφέρουν όχι τόσο πολύ οι λεπτομέρειες μιας σπουδαίας μάχης, αλλά ακόμη και ασήμαντα γεγονότα, κουτσομπολευτικά ανέκδοτα από τη ζωή του ήρωά του, ή ακόμη και διάφορες σχεδόν απίστευτες επιστολές ή δοξασίες. Σαν το ζωγράφο, προσπαθεί να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του Αλέξανδρου (γι’ αυτό και ονόμασε τη συλλογή του «Βίους» και την ξεκίνησε με δύο μεγάλους στρατηλάτες: τον Αλέξανδρο και τον Καίσαρα.)
Στο «Αλεξάνδρου του βασιλέως βίον» διαβάζουμε για όλες τις πτυχές της προσωπικότητας του μεγάλου στρατηλάτη: την φιλοτιμία του, την ιπποτική του συμπεριφορά, τη φιλομάθεια, τη θεϊκή του καταγωγή, τη γενναιοδωρία, τις μεγάλες του αγάπες (οι οποίες φαίνεται πως δεν ήσαν μόνον οι Περσίδες «αλγηδόνες οφθαλμών»), αλλά και για τη σκληρότητά του και το ευέξαπτο του χαρακτήρα του, ιδίως μετά από τις φοβερές «ακρατοποσίες».
Από τη διήγησή του δε λείπουν φυσικά οι πασίγνωστες στιγμές της ζωής του Αλεξάνδρου: η εξημέρωση του Βουκεφάλα, ο εξανδραποδισμός της Θήβας, η μαντεία για το ανίκητο του τολμηρού βασιλιά, ο γόρδιος δεσμός, η ίδρυση της Αλεξάνδρειας, η επίσκεψη του ναού του Άμμωνα, η πυρπόληση των ανακτόρων στα Σούσα, οι Αμαζόνες, η συνάντησή του με τους γυμνοσοφιστές, η παράτολμη επίθεσή στο κάστρο των Μαλλών, ο δολοφονία του Κλείτου, ο θρήνος του για τον Ηφαιστίωνα, και η θανατηφόρα (από δηλητηρίαση;) ασθένειά του.

Μια γοργή, «κινηματογραφική» αφήγηση, που απλά δεν μπορείς να παρατήσεις πριν το τέλος της.



Πλούταρχου Αλέξανδρος.
πρόλογος Κ. Ζήτρος, εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια Γιώργος Ράπτης
γενικοί επιμελητές τη; σειράς Πλούταρχος Βίοι Παράλληλοι: Δ. Λυπουρλής, Θ. Μαυρόπουλος & Κ. Ζήτρος
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ,
σε δύο τομίδια την 16 & 17 Σεπτεμβρίου 2008
(Πρώτη έκδοση, το 2005, από τις Εκδόσεις Ζήτρος)


Τα αγαπημένα μου βιβλία σχετικά με τον Αλέξανδρο:
Nίκος Καζαντζάκης (1977) Μέγας Αλέξανδρος. Αθήνα¨Εκδόσεις Καζαντζάκη
Α. Α. Πάλλη (1968) (επ.) Η φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου. Αθήνα: Εκδόσεις Γαλαξίας
Mary Renault (1975) The Nature of Alexander. London Penguin
Mary Renault (1984) The Alexander Trilogy. London Penguin

Τα έργα των αρχικών αρχαίων ιστορικών Καλλισθένη, Πτολεμαίου, Αριστόβουλου και Νέαρχου, όπως και οι «εφημερίδες», όπου επιμελώς καταγράφοταν όλες οι λεπτομέρειες της εκστρατείας, έχουν χαθεί.
Έτσι στηριζόμαστε κυρίως στις διασωθείσες ιστορίες πολύ μεταγενέστερων συγγραφέων που γράφουν περίπου τέσσερις αιώνες μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου:
Αρριανού (86 - 146 μ. Χ.) «Ανάβασις Αλεξάνδρου»
Πλούταρχου (46 - 120 μ. Χ.) «Βίοι παράλληλοι. Αλέξανδρος»
Διόδωρου του Σικελιώτου (1ος αιώνας μ. Χ.) «Βιβλιοθήκη ιστορική. Βίβλος επτακαιδεκάτη»
Quintus Curtius Rufus (1ος αιώνας μ. Χ.) “Historiae Alexandri Magni Macedonis”
Marcus Junianus Justinus (2ος αιώνας μ. Χ.) Epitome of the Philippic History of Pompeius Trogus.
http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/index.html

βιβλιογραφία για τον Αλέξανδρο
http://1stmuse.com/alex3/bibliography.html

(η φωτογραφία του Αλέξανδρου από την εγκυκλοπαίδεια
Encyclopaedia Britannica 10th Edition (1902)
http://www.1902encyclopedia.com/)

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008

SELECTED STORIES OF PHILIP K. DICK




Άλλη μία ανθολογία διηγημάτων του κορυφαίου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Philip K. Dick, σε μια καλαίσθητη αμερικάνικη έκδοση με κόκκινο σκληρό ντύμα και γκριζόασπρο κάλυμμα.
Η συλλογή περιέχει τα εξής είκοσι ένα διηγήματα:
Beyond Lies the Wub.
Roog.
Paycheck.
Second Variety.
Imposter.
The King of the Elves.
Adjustment Team.
Foster, You’re Dead.
Upon the Dull Earth.
Autofac.
The Minority Report.
The Days of Perky Pat.
Precious Artifact.
A Game of Unchance.
We Can Remember It for You Wholesale.
Faith of Our Fathers.
The Electric Ant.
A Little Something for Us Temponauts.
The Exit Door Leads In.
Rautavaara’s Case.
I Hope I Shall Arrive Soon.

Η ανθολογία καλύπτει όλη σχεδόν τη συγγραφική περίοδο του συγγραφέα, από το «Beyond Lies the Wub», που γράφτηκε το 1952, μέχρι το «I Hope I Shall Arrive Soon», που γράφτηκε το 1980, δύο μόλις χρόνια πριν από το θάνατό του.

Ξεχώρισα το διήγημα «Το ηλεκτρικό μυρμήγκι» (The Electric Ant).
Σ’ αυτό, ο Γκάρσον Πούουλ, ο κεντρικός του ήρωας, παθαίνει ατύχημα και χάνει το ένα του χέρι. Βρισκόμαστε όμως σε μια εποχή όπου τέτοια φοβερά για μας σήμερα ατυχήματα θεωρούνται υπόθεση ρουτίνας, μιας και η προσθετική ιατρική κάνει θαύματα και όλα επανορθώνονται. Ενώ όμως νοσηλεύεται στο νοσοκομείο μαθαίνει μια τρομερή αλήθεια: δεν είναι ανθρώπινο ον αλλά ένα εξελιγμένο ρομπότ! Ένα από τα μυριάδες ρομπότ τέτοιου τύπου που ονομάζονται «ηλεκτρικά μυρμήγκια»…
Πρόκειται λοιπόν για ένα απλό μηχανικό σκλάβο;
Ο Γκάρσον απομονώνεται από μόνος του στη γκαρσονιέρα του και ερευνά τα πάντα σχετικά με την ύπαρξή του με τη βοήθεια των ανθρώπων - φίλων του (πόσο ανθρώπινοι είναι άραγε;) όσο και του υπολογιστή παροχής πληροφοριών BBBB-307DR.
Το πρώτο που ανακαλύπτει είναι πως δεν είναι προ-προγραμματισμένος, αλλά διαθέτει μέσα του μια διάτρητη ταινία, η οποία είναι ένας παροχέας πραγματικότητας! Όλα τα ερεθίσματα που προσλαμβάνει εκπηγάζουν από αυτήν την ταινία και οποιαδήποτε απόπειρα να παραποιήσει κάτι πάνω της, ή ακόμη χειρότερα να την καταστρέψει, θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα.
Σιγά-σιγά ανακαλύπτει κι άλλα, πιο ανατριχιαστικά. Και προσπαθεί να αντιδράσει με έναν πολύ ανθρώπινο τρόπο: επαναστατώντας.
Ο Φίλιπ Ντικ ασχολείται για μια ακόμη φορά με τα αγωνιώδη ερωτήματα που του είχαν γίνει έμμονη ιδέα:
Τι σημαίνει να είσαι «ανθρώπινος», ποια ακριβώς είναι η «πραγματικότητα» και τι σημαίνει να αποδεχτούμε όλη αυτή την (προκαθορισμένη από κάποιο κυρίαρχο ον) κατάσταση, και αν όχι, για ποιο λόγο;
Τα ίδια ακριβώς αναρωτιέται και ο ήρωας του διηγήματος στις σελίδες 387-8:
«Θέλω να παρέμβω στην ταινία της πραγματικότητας. Και αν παρέμβω, για ποιο λόγο; Διότι, αν την ελέγξω, ελέγχω την ίδια την πραγματικότητα. Τουλάχιστον σε όποιο βαθμό με αφορά προσωπικά. Την υποκειμενική μου πραγματικότητα....τη μοναδική που υπάρχει. Η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ένα επίπλαστο κατασκεύασμα, που σχετίζεται με την υποθετική παγκοσμιοποίηση μιας πληθώρας υποκειμενικών πραγματικοτήτων.»
Ο αναγνώστης όμως θα ανακαλύψει πως οι προσωπικές επιλογές κάθε ιστορικού υποκειμένου (ακόμη κι ενός ρομπότ όπως ο Γκάρσον Πούουλ) τελικά έχουν επιπτώσεις και στην πραγματικότητα των άλλων. Γιατί όλα είναι αλληλένδετα.


Dick, P. (2002) Selected Stories of Philip K. Dick. New York: Pantheon Books
[a division of Random House]
επιμελητής της έκδοσης είναι ο Jonathan Lethem
ISBN 0-375-42151-3
σελ. 476
τιμή στις ΗΠΑ 28,00 $
{DDC21 813.54}

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2008

Everything's eventual




Ο υπερεπιτυχημένος (über best-selling) Αμερικανός συγγραφέας Stephen King έχει γράψει εκτός από δεκάδες μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Μάλιστα τα πρώτα του χρήματα ως συγγραφέας τα έβγαλε δημοσιεύοντας τέτοιες σύντομες ιστορίες σε διάφορα περιοδικά.
Το βιβλίο που βλέπετε στη φωτογραφία είναι μια συλλογή εξαιρετικών διηγημάτων του που κυκλοφόρησαν την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα:
Autopsy Room Four (1997)
The Man in the Black Suit (1994)
All That You Love Will Be Carried Away (2001)
The Death of Jack Hamilton (2001)
In the Deathroom (1999)
The Little Sisters of Eluria (1998)
Everything's Eventual (1997)
L. T.'s Theory of Pets (1997)
The Road Virus Heads North (1999)
Lunch at the Gotham Café (1995)
That Feeling, You Can Only Say What It Is in French (1998)
1408 (1999)
Riding the Bullet (2000)
Luckey Quarter (1995)

Σε κάθε διήγημα, ο συγγραφέας παραθέτει και μερικά ανεκδοτολογικού χαρακτήρα κουτσομπολιά που αφορούν το πώς εμπνεύστηκε να γράψει αυτές τις ιστορίες που θα τα βρείτε αρκετά ενδιαφέροντα γιατί είναι τόσο ειλικρινή, σχεδόν νομίζεις πως μας εξομολογείται.
Όσο για τα διηγήματα αυτά καθ’ εαυτά, είναι το ένα καλύτερο από το άλλο.
Ο πολυγραφότατος συγγραφέας με την αστείρευτη φαντασία βασίζεται στη γνωστή του αλάθητη συνταγή που έχει κάνει κάθε του έργο απίστευτη εκδοτική επιτυχία:
οι χειρότεροι φόβοι (που όλοι κρύβουμε μέσα μας) γίνονται πραγματικότητα με την παρέμβαση φανταστικών υπερβατικών δυνάμεων, που όμως μας παρουσιάζονται με τόσο πειστικό τρόπο που άθελά μας μπαίνουμε στον κόσμο που ο συγγραφέας δημιουργεί με τις ιστορίες τους και αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε πως ...ίσως εμείς είμαστε οι κύριοι ήρωες.

Ξεκινάει με την «Αίθουσα Αυτοψίας Νο 4», την αρχετυπική ιστορία τρόμου, όπου ο ήρωας ξυπνάει από λήθαργο και αντιλαμβάνεται πως τον μεταφέρουν με φορείο για αυτοψία επειδή οι γιατροί νόμισαν πως είναι ήδη νεκρός. Στη διαδρομή, ο ήρωας προσπαθεί μάταια να επικοινωνήσει με τους νοσοκόμους αλλά αντιλαμβάνεται ότι είναι απελπιστικά ανήμπορος να αντιδράσει, συνεχίζει όμως την προσπάθεια καθώς τα δευτερόλεπτα κυλούν και τα νεύρα του αναγνώστη τεντώνουν επικίνδυνα.

Η προτελευταία ιστορία της συλλογής είναι, ποια άλλη; η συγκλονιστική νουβέλα «Καβάλα στη σφαίρα». Ο ήρωας, ο φτωχός φοιτητής Άλαν Πάρκερ, μαθαίνει από ένα τηλεφώνημα πως η μητέρα του έπαθε εγκεφαλικό και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο. Δεν έχει κυριολεκτικά μία, και αναγκάζεται να ταξιδέψει με οτοστόπ, όπου ο τελευταίος οδηγός που σταματάει να τον πάρει πριν τον προορισμό του του θέτει το δυσκολότερο δίλημμα της ζωής του. Να διαλέξει αν θα πεθάνει αυτός ή η μάνα του. Δεν μπορεί να αρνηθεί, διότι ο οδηγός φαίνεται πως έχει υπερφυσικές ικανότητες (ή μήπως είναι και ζόμπι;), μάλιστα αν αρνηθεί την επιλογή, τότε θα πεθάνουν και ο ίδιος ΚΑΙ η μάνα του. Όσο περνάει η ώρα καταλαβαίνει πως δεν υπάρχει διέξοδος και επιτέλους αποφασίζει να πάρει την απόφασή του...
Μια τραγική, βαθιά ανθρώπινη ιστορία για τους οικογενειακούς δεσμούς και ιδιαίτερα για τη σχέση με τη μητέρα μας, κυρίως όταν (όπως ο Άλαν Πάρκερ) νοιώθουμε πως της χρωστάμε τόσα πολλά.
Η νουβέλα «Καβάλα στη σφαίρα» δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 2000 σε ηλεκτρονική μόνο μορφή στο διαδίκτυο, μάλιστα την πρώτη εβδομάδα διετίθετο δωρεάν, με αποτέλεσμα να δοκιμάσουν τόσο πολλοί επισκέπτες τον ιστότοπο που τα πάντα μπλοκάρησαν.


Stephen King (2002) Everything's Eventual. 14 Dark Tales. London: Hodder and Stoughton
ISBN 0-340-77074-0
τιμή 12,80 ευρώ σελίδες 538

Στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τίτλο Όλα Είναι Δυνατά, το 2003, από την Bell / Χάρλενικ Ελλάς
Μετάφραση : Μιχάλης Μακρόπουλος
τιμή 7,50 ευρώ σελίδες 600
ISBN: 960-450-745-1
(Σωστότερα βέβαια θα ήταν ο τίτλος να είχε μεταφραστεί "Όλα είναι ενδεχόμενα".)

άλλα βιβλία του Stephen King από την Bell / Χάρλενικ Ελλάς
http://www.bell.gr/writerInfo.asp?ID=1

πλήρης βιβλιογραφία του Stephen King στα ελληνικά
http://www.peri-grafis.com/ergo.php?id=560