Σάββατο 20 Ιουνίου 2009

Ακρόπολη. Ο ιερός βράχος.



Ένα συλλεκτικό λεύκωμα σήμερα μαζί με τη σαββατιάτικη "Ελευθεροτυπία".
Η Ακρόπολη όπως δεν την έχετε ξαναδεί σε φωτογραφικό λεύκωμα.
Φορώντας τα ειδικά γυαλιά βλέπουμε τις στερεοσκοπικές εικόνες να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας.
Το άλμπουμ περιλαμβάνει φωτογραφίες από την περιοχή γύρω από την Ακρόπολη (θέατρο Διονύσου, Ηρώδειο), όσο και από τα Προπύλαια, τον Παρθενώνα και το Ερέχθειο.

Υπάρχουν λίγες ατέλειες στην εκτύπωση αλλά το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρκετά καλό.
Δυστυχώς μερικές φωτογραφίες του μνημείου "χαλάνε" από την παρουσία των επισκεπτών,
ή τα διάφορα μηχανήματα της συντήρησης που αναγκαστικά υπάρχουν εκεί.
(Δείτε π.χ. πώς "χάνει" για τους λόγους αυτούς η ωραιότατη άποψη της Ακρόπολης στις σ. 124-125.)
Μου άρεσε ιδαίτερα η φωτογράφηση του Ερέχθειου.


Κώστας Κρικέλης (2009). Ακρόπολη. Ιερός Βράχος. 90 τρισδιάστατες φωτογραφίες.
Φωτογραφίες Κώστας Κρικέλης 7 Κίκα Παρδάκη.
Στερεοσκοπική παραγωγή Κίκα Παρδάκη.
Ειδική έκδοση για τη Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία της 20/6/2009.

Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

Η σιωπή των βιβλίων



Στο σύντομο αυτό δοκίμιο ο Γαλλο-αυστριακο-αμερικανο-εβραίος στοχαστής φιλόσοφος και κριτικός λογοτεχνίας Francis George Steiner
και προφανής λάτρης των βιβλίων ασχολείται με τον προσωπικό του ίσως τρόμο: τον κίνδυνο της εξαφάνισης των ευάλωτων βιβλίων.
Ένα ιδιαίτερα δύσκολο κείμενο με πάμπολλες παραπομπές σε έργα που δυστυχώς η ελληνική τουλάχιστον έκδοση δεν μας προσφέρει αφού λείπει εντελώς η βιβλιογραφία.
Προσέξτε το μεστό κείμενο των σελίδων 22-23 σχετικά με την ιδιαιτερότητα των συνοπτικών ευαγγελίων:
“η ιδιοφυία τους τους προέρχεται προφανώς από την ακραία ένταση ανάμεσα σε ένα είδος θεμελιώδους προφορικότητας και μιας αποκρυπτογραφικής γραφής. Η ουσία του προκλητικού φορτίου τους έγκειται στη σχεδόν στενογραφική μετάδοση του προφορικού λόγου, μέσω μιας αφηγηματικής γραφής, υπαγορευμένης βιαστικά, υπό το φως των εσχατολογικών προοπτικών της επερχόμενης Αποκάλυψης...”
Το δοκίμιο χωρίζεται στα εξή μέρη:

Δάσκαλοι και μαθητές: πραγματικές παρουσίες. (σ. 9-23)
με κύριο θέμα την αντίθεση προφορικότητας και γραπτού λόγου.
Από τη μία μεριά το γραπτό κείμενο με το καταπιεστικό του κύρος να δεσπόζει κυρίως πάνω στους χειραγωγημένους αναλφάβητους και από την άλλη η πληρότητα του προφορικού λόγου που επιτρέπει την ελευθερία της αμφισβήτησης, του αντίλογου της διόρθωσης, πάνω απ΄όλα όμως της ουσιαστικής προφορικής συνομιλίας σε ισότιμη βάση.
Πόσες παρανοήσεις δεν κρύβονται άραγε σε τούτες τις γραμμές.
Ποιοι έχουν τα ηνία του κύρους άραγε;
Γιατί μεγάλοι δάσκαλοι όπως ο Αθηναίος Σωκράτης και ο Ιησούς ο Ναζαραίος κατέφυγαν αποκλειστικά στον προφορικό λόγο χωρίς ποτέ να γράψουν ούτε καν να υπαγορεύσουν ούτε μια γραμμή;
Τα βιβλία εξουδετερώνουν άραγε την έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου να αποστηθίζει όπως φοβάται ο Πλάτωνας στο “Φαίδρο” του;

Ο χρυσός αιώνας του βιβλίου. (σ. 23-33)
Τονίζεται η ώθηση στην γραφική οπτικοποίηση που δόθηκε κατ΄ αρχάς με το Απόστολο Παύλο, αλλά κυρίως με την πιο βιομηχανική παραγωγή βιβλίων που έκανε δυνατή η εφεύρεση του Γουτεμβέργιου, εν αγαστή συμπνοία με τις απαιτήσεις του γερμανικού προτεσταντισμού για διάδοση της Βίβλου στο ευρύτερο κοινό, πέρα από τους ελάχιστους μέχρι τότε καθολικούς θεολόγους
που κρατούσαν την ερμηνεία του θείου λόγου αποκλειστικά μέσα στην κλίκα τους.

Τα δύο αντίπαλα ρεύματα. (σ. 33 – 42)
Το ρεύμα αμφισβήτησης του βιβλίου φτάνει στο απόγειό του με τους ακραίους αριστερούς επαναστάτες του εικοστού αιώνα, περίεργους συμμάχους των συντηρητικών θρησκόληπτων όπως ο Τολστόι που αναζητούσαν κάποια ιδανικά “έντιμα πνεύματα”, για τα οποία ακόμη και μια απλοποιημένη σύνοψη των ευαγγελίων θα ήταν υπέραρκετή.

Νέες απειλές. (σ. 42-51)
Η επέλαση της οργανωμένης λογοκρισίας, οι κίνδυνοι από τις αυτόματες μεταφράσεις, την ψηφιοποίηση και η επίπτωση της ανάγνωσης μέσα από την οθόνη του υπολογιστή.

Το σκάνδαλο του βιβλίου. (σ. 52-60)
Στο τελευταίο τούτο μέρος ο Steiner βάζει τα πιο δύσκολα ερωτήματα που μαζί μ΄ αυτόν βασανίζουν κάθε “βαθύ γνώστη” - αληθινό αναγνώστη:
το ακατανόητο σκάνδαλο διανοουμένων όπως οι
Louis-Ferdinand Céline, Ezra Pound και Martin Heidegger
με τις αποτρόπαιες πολιτικές τους απόψεις σχετικά με το ναζισμό, ή δηλώσεις όπως του Jean-Paul Sartre to 1945 πως
“κάθε αντικομμουνιστής είναι ένα σκυλί”!
ή το πιο αθώο κλείσιμο στο γυάλινο πύργο που προσφέρει η μυθοπλασία.



George Steiner (2008). Η σιωπή των βιβλίων. Επίμετρο Michel Crepu, μετάφραση Σοφία Διονυσοπούλου. Αθήνα: Ολκός
ISBN 978-960-8154-59-9


τίτλος πρωτοτύπου:
Le silence des Livres. Ce vice encore impuni. 2006 Arlea

Όσοι ιδίως είστε εκπαιδευτικοί αξίζει να δείτε τη συνέντευξη του Steiner
http://www.youtube.com/watch?v=7bEeAiVnGbM
όπου σε μια μακροσκελή εξολομολόγησή του
μας εξηγεί την επίδραση των γονιών του,
αλλά κυριως των δασκάλων του τόσο στο λύκειο όσο και στα διάφορα διάσημα πανεπιστήμια όπου είχε την τύχη (ή την ατυχία - Harvard!!!) να φοιτήσει,
στην πνευματική του συγκρότηση.

Σάββατο 13 Ιουνίου 2009

Οι έμποροι των εθνών



Κουρσάροι, Ενετοί έμποροι, Έλληνες ναυτικοί των Κυκλάδων του 12ου αιώνα, μοναστήρια, αυλές ευγενών, κραιπάλες σε οργιαστικά τσιμπούσια, απ΄όλα έχει το μυθιστόρημα αυτό του μάγου της λογοτεχνίας μας.
Και κυρίως ανθρώπινα πάθη: ακολασία, λαγνία, φθόνος, πλεονεξία, φιλαργυρία, δίψα για ισχύ, και πάνω απ΄ όλα ερωτικά πάθη... κυρίως ανεκπλήρωτα.
O Κυκλαδίτης προύχοντας Ιωάννης Μούχρας σε μια από τις εφόδους του εναντίον των πειρατών που λυμαίνοναν τα χρόνια εκείνα τις ελληνικές θάλασσες σώζει τον Ενετό κόμητα Μάρκο Σανούτο. Τον φιλοξενεί μάλιστα στον πύργο του όπου εκεί συναντιέται με τη γυναίκα του την Αυγούστα. Η ανταπόδωση από μεριάς του Ενετού είναι να καλέσει το ζευγάρι σε δείπνο το βράδυ πριν να φύγει για την πατρίδα του... όπου μεθάει τον αφελή Ιωάννη και του κλέβει τη γυναίκα.
Η Αυγούστα αποβαίνει μοιραία για όλους. Καταστρέφει τη ζωή του Ιωάννη, ο οποίος αναλώνεται σε μια μακροχρόνια αναζήτηση της γυναίκας του και τον Ενετό κόμητα ο οποίος δολοφονείται από το πρωτοπαλήρακό του στον ίδιο το στοιχειωμένο πύργο που πρωτοσυνάντησε την Αυγούστα.
Η φοβερή πέτρα του σκανδάλου βρίσκει βέβαια κι αυτή το μαρτυρικό τέλος που τις αξίζει για τον έκλυτο βίο της. Η ειρωνΕία της τύχης την σπρώχνει πάνω στη ναυαρχίδα του Σανούτου όπου έχει πάει κρυφά για να τον συναντήσει, όπου καίγεται ζωντανή, μπροστά στα μάτια του απατημένου συζύγου της που την κοιτάζει από την ακτή αδύναμος να την βοηθήσει. Ο δε Σανούτος δεν ξέρει πως η πυρπόληση των πλοίων που σκηνοθέτησε ο ίδιος για οικονομικό του συμφέρον σκοτώνει τη γυναίκα που τόσα χρόνια αναζητούσε με ασίγαστο πόθο

Ο Παπαδιαμάντης γράφει ένα βιβλίο για ένα κοινό που “δεν τολμά ποτέ να ατενίσει εντός εαυτού, ως εις βαθύ και απύθμενον φρέαρ, προς ο ιλιγγιά η όρασις” [σ. 147]. Γράφει με ωμό ρεαλισμό σκιαγραφώντας πραγματικούς ανθρώπινους χαρακτήρες, χωρίς να ωραιοποιεί καταστάσεις γιατί η πένα του δε θέλει να παίξει τέτοιο ρόλο. Ελπίζει πως οι αναγνώστες του δεν προτιμούν “τους φαρμακείς τους παρασκευάζοντας υμιν προς σιτισμόν τας ιδίας υμών κακίας, τα ίδια υμών πάθη κεκοσμημένα” [σ. 148].



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Ενδιαφέρουσα ανάρτηση περί του μυθιστορήματος με έμφαση στο ερωτικό στοιχείο και τα πάθη του ίδιου του συγγραφέα στο μπλογκ “Η καλύβα ψηλά στο βουνό”
http://panosz.wordpress.com/2008/01/21/papadiamandis/

Το μυθιστόρημα γυρίστηκε σίριαλ “σε σκηνοθεσία Κ.ΦΕΡΡΗ το 1973.
Ήταν το πρώτο σήριαλ της ελληνικής τηλεόρασης, βασισμένο σε λογοτεχνικό έργο. Η τηλεοπτική αυτή σειρά γνώρισε τεράστια επιτυχία. “
http://www.infobeto.com/forum/showthread.php?p=477241

Πρώτη δημοσίευση του μυθιστορήματος το 1882 στην εφημερίδα "Μη χάνεσαι”
http://www.kyknos.com/author.asp?authid=00146



Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (2009). Οι έμποροι των εθνών. Αθήνα: Πελεκάνος
ISBN 978-960-469-490-7

ειδική έκδοση για ΤΟ ΒΗΜΑ 30/5/2009
(τιμή εφημερίδας μαζί με το ένθετο βιβλίο 2 ευρώ)

Κυριακή 7 Ιουνίου 2009

The Onion presents OUR DUMB CENTURY


The stuff that's fit to read on a Sunday morning, especially when it's election day for the European parliament.
This is a satirical book by the staff of the notorious parody newspaper "The Onion".
It is guaranteed to have you in stitches for as long as you can endure the uncontrollable laughter caused by
all these almost unbearably hilarious news items that cover the whole length of the glorious twentieth century,
as they would have been reported by the "best source of news in the great republic of the USA" had the satirical newspaper existed then!
Some if the most ingenious headlines:
February 19, 1915 [World War I]
600,000 killed in 4-inch advance on western front. Heroic soldiers pay ultimate price to make patch of mud safe for democracy.
December 6, 1933 [Stalinist regime]
Stalin announces five-year "Everybody dies" plan. 50 million Russians to perish by 1939.
December 10, 1936 [King Edward VIII's abdication]
Meaningless figurehead abdicates meaningless role.
July 4, 1936 [Nazi terror]
German Jews concerned about Hitler's "Kill all Jews" proposal.
June 8, 1944 [D Day]
Normandy invasion force crippled by nostalgia. Thousands of GIs die as they pause to reflect on momentous day.
February 21, 1956 [McCarthyist hysteria]
Ronald Reagan bravely turns in 78,342 Hollywood leftists.
August 16, 1966 [Vietnam War]
special offer: free pull-out draft card!
January 30, 1968 [Vietnam War death toll]
Johnson deploys 20,000 body bags to Vietnam
April, 8 1974
Amputee children of Cambodia award peace prize to Henry Kissinger
August 8, 1976 [Pol Pot regime]
Cambodia to switch to skull-based economy
March 28, 1989 [Tien An Men Square massacre]
Stirring symbol of human spirit difficult to lean out of tank treads
January 1, 2000 [millenarian prophesies]
Christian Right ascends to heaven

A real boon for anybody who is interested in American culture and
can appreciate the very distinct brand of humour
of this politically incorrect newspaper.

(Many thanks Michelle. As you can see I am still capable of handling old-fashioned print material!)


Scott Dikkers (1999). The Onion presents OUR DUMB CENTURY. 100 years of headlines from America's finest news source.
New York: Crown Publishers.
[Random House]
ISBN 978-0-307-39357-9
First hardcover edition.